Μινοξιδίλη
Η μινοξιδίλη αρχικά χρησιμοποιήθηκε χο-
ρηγούμενη από του στόματος για τη θερα-
πεία της αρτηριακής υπέρτασης. Η χρησιμό-
τητά της στη θεραπεία της ΑΓΑ αξιοποιήθηκε
όταν παρατηρήθηκε σαν ανεπιθύμητη ενέρ-
γεια η ανάπτυξη υπερτρίχωσης. Η χρήση το-
πικού διαλύματος μινοξιδίλης 2% εγκρίθη-
κε για τη θεραπεία της ΑΓΑ στους άνδρες το
1988 από τον FDA και του διαλύματος 5% το
1997, ενώ η χρήση με μορφή αφρού 5% το
2006. Η μινοξιδίλη ασκεί τη δράση της μέσω
του μεταβολισμού της σε θειϊκή μινοξιδίλη. Ο
ακριβής μηχανισμός με τον οποίο η μινοξιδί-
λη προωθεί την ανάπτυξη των τριχών δεν εί-
ναι γνωστός. Η θειϊκή μινοξιδίλη ανοίγει τους
ΑΤΡ-ευαίσθητους διαύλους καλίου στις κυτ-
ταρικές μεμβράνες, με αποτέλεσμα αγγειοδι-
ασταλτική δράση. Ωστόσο, η αγγειοδιαστολή
δεν φαίνεται να είναι υπεύθυνη για την αύξη-
ση των τριχών. Άλλες πιθανές δράσεις της μι-
νοξιδίλης στους τριχικούς θυλάκου είναι: (α)
αυξημένη έκφραση του ενδοθηλιακού αγγει-
ακού αυξητικού παράγοντα (VEGF mRNA), (β)
δραστηριοποίηση της συνθετάσης -1 της προ-
σταγλανδίνης που είναι κυτταροπροστατευτι-
κό ένζυμο, ρυθμιστής αύξησης των τριχών, (γ)
αύξηση έκφρασης του ηπατοκυτταρικού αυ-
ξητικού παράγοντα (HGFmRNA) που προωθεί
την αύξηση τριχών.
Η μινοξιδίλη εφαρμόζεται σε ποσότητα 1
ml δύο φορές ημερησίως σε στεγνό δέρμα
στο τριχωτό της κεφαλής. Χρειάζεται περίπου
1 ώρα για να απορροφηθεί. Μετά 48 εβδο-
μάδες θεραπείας με διάλυμα μινοξιδίλης 2%
παρατηρήθηκε επανέκφυση τριχών στο 40,8%
των ασθενών, ενώ με διάλυμα 5% επανέκφυ-
ση στο 57,9% των ασθενών. Η ανταπόκριση
ήταν ταχύτερη με το διάλυμα 5%. Επίσης, η
μινοξιδίλη 2% φαίνεται να αυξάνει τον αριθ-
μό των τριχών στο 40,8% των ασθενών, ενώ
το διάλυμα 5% προωθεί την επανέκφυση στο
57,9% των ασθενών.
Η ανταπόκριση είναι ταχύτερη με το διάλυμα
5%. Επίσης, η μινοξιδίλη 2% φαίνεται να αυ-
ξάνει τον αριθμό των τριχών κατά 12,7/cm2
, η μινοξιδίλη 5% κατά 18,6/cm2
, ενώ το εικονικό φάρμακο κατά 3,9/cm2
. Πρέπει να τονισθεί ότι
πιθανόν αρχικά, η τοπική χορήγηση μινοξιδί-
λης να κινητοποιήσει τελογενή τριχόρροια 2-
8 εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας.
Αυτή η προσωρινή πτώση τριχών είναι απο-
τέλεσμα της εισαγόμενης από τη μινοξιδίλη α-
πελευθέρωσης τελογενών τριχών (”exogen”)
προκειμένου να προωθηθεί η επανέναρξη της
αναγενούς φάσης. Το φαινόμενο αυτοπεριο-
ρίζεται με τη συνέχιση της θεραπείας, η οποί-
α δεν πρέπει να διακόπτεται.
Η αποτελεσματικότητα της μινοξιδίλης είναι
καλύτερη σε ασθενείς <40 ετών, με αραίωση
στην κορυφή και τη μετωποβρεγματική περι-
οχή, όταν η απώλεια τριχών είναι πρόσφατη
και όταν υπάρχουν τρίχες μήκους ≥1 cm. Ορα-
τή αύξηση του αριθμού των τριχών διαπιστώ-
νεται μετά 8 εβδομάδες, κορυφώνεται στους
4 μήνες και η μέγιστη απόδοση παρατηρείται
μετά 1 έτος. Ακόμη και μετά 4 έτη θεραπείας
ο αριθμός των τριχών είναι μεγαλύτερος από
την αρχή της θεραπείας. Η διακοπή της θερα-
πείας οδηγεί σε αναστροφή του θετικού απο-
τελέσματος σε 4-6 μήνες.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι κυρίως δερ-
ματολογικές. Έχει αναφερθεί ερεθιστική δερ-
ματίτις (~7%) με ξηρότητα, κνησμό, απολέπι-
ση και ερυθρότητα οφειλόμενη κυρίως στην
προπυλενική γλυκόλη που περιέχεται στο διά-
λυμα. Το πρόβλημα αυτό δεν παρατηρείται
με χρήση αφρού μινοξιδίλης που δεν περιέ-
χει προπυλενική γλυκόλη. Η εμφάνιση αλλερ-
γικής εξ επαφής δερματίτιδας είναι εξαιρετικά
σπάνια. Σε ένα ποσοστό 3-5% (κυρίως γυναι-
κών) παρατηρείται υπερτρίχωση στο μέτωπο
και τις παρειές. Θεωρείται αποτέλεσμα μετα-
φοράς (διασπορά στο πρόσωπο μετά από το-
πική εφαρμογή στο τριχωτό κεφαλής) ή υπε-
ρευαισθησίας σε χαμηλά επίπεδα από συστη-
ματική απορρόφηση. Οι τρίχες αυτές πέφτουν
4 μήνες μετά από τη διακοπή της θεραπείας.
Η τοπική χρήση της μινοξιδίλης δεν αυξάνει
τον κίνδυνο καρδιακών συμβαμάτων, παρ’
όλα αυτά πρέπει να χρησιμοποιείται με προ-
σοχή σε άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα.