Dr George Cotsarelis''ξύπνησε'' τα γονίδια τα οποία ΄΄γεννούν'' ...τρίχες . Ο Γεώργιος Κωτσαρέλης, και η ομάδα του ανακάλυψαν για πρώτη φορά τον τρόπο αναγέννησης των θυλάκων των τριχών- κάτι που ως σήμερα πιστευόταν ότι ήταν αδύνατον να συμβεί κατά την ενήλικη ζωή.
Η νέα αυτή ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύεται στο σημερινό τεύχος της επιθεώρησης «Νature», είναι πιθανό να οδηγήσει σε μελλοντική ριζική θεραπεία για τη φαλάκρα και βέβαια να αποδειχθεί μια νέα φλέβα χρυσού για τους ανθρώπους που θα την αναπτύξουν.
Είναι μάλιστα πιθανό κάτι τέτοιο να μην αργήσει πολύ. Οπως ανέφερε ο δρ Κωτσαρέλης Dr George Cotsarelis στο «Βήμα», η ανακάλυψή του βρίσκεται ήδη σε στάδιο προκλινικών δοκιμών (διεξάγονται από την εταιρεία Follica Ιnc., της οποίας ο έλληνας καθηγητής είναι συνιδρυτής) και αν όλα πάνε καλά οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους αναμένεται να ξεκινήσουν σε.....
...ένα έτος.
«Ξύπνησαν» τα γονίδια
Τι επέτυχαν όμως οι ερευνητές; «Ξύπνησαν» ορισμένα γονίδια τα οποία είναι ενεργά μόνο στο αναπτυσσόμενο έμβρυο και με τον τρόπο αυτόν ενεργοποίησαν τα κύτταρα του δέρματος ώστε να αναπτύξουν νέους θυλάκους των τριχών- δίνοντας έτσι υπόσχεση ότι κάποια ημέρα ένα κρανίο... «καθρέφτης» μπορεί να διαθέτει ξανά πλούσια κώμη.
Ο κ. Κωτσαρέλης εξήγησε στο «Βήμα» ότι εδώ και 50 χρόνια υπήρχαν κάποια άρθρα και κάποιες αναφορές σχετικά με αναγέννηση θυλάκων των τριχών σε ζώαμάλιστα ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν από δεκαετίες ανέφερε αναγέννηση θυλάκων στους ανθρώπους. Ωστόσο η συγκεκριμένη ιδέα εγκαταλείφθηκε έκτοτε και οι επιστήμονες πίστευαν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να συμβεί στην ενήλικη ζωή. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του έφθασαν σε αυτή την ανακάλυψη, η οποία ουσιαστικώς επιβεβαιώνει τις απόψεις που είχαν εκφραστεί πριν από μισόν αιώνα, κατά τύχη - πολύ συχνό φαινόμενο στον τομέα της ιατρικής έρευνας. «Μελετούσαμε σε ποντίκια τη διαδικασία της επούλωσης τραυμάτων και συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο τα βλαστικά κύτταρα των θυλάκων των τριχών συνεισφέρουν σε αυτήν. Παρατηρήσαμε όμως ότι κατά τη διάρκεια της επούλωσης στα πειραματόζωα εμφανιζόταν και τριχοφυΐα στην περιοχή». Εχοντας στα χέρια τους τα νέα «όπλα» της επιστήμης- αυτά που δεν διέθεταν οι ερευνητές πριν από 50 χρόνια για να αποδείξουν την υπόθεσή τους- οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας χρησιμοποίησαν μοριακούς δείκτες προκειμένου να αποκαλύψουν τη «ρίζα» αυτής της ανατρεπτικής αποκάλυψης. Είδαν ότι η επούλωση του τραύματος επιτρέπει στο δέρμα να επανέλθει σε μια εμβρυϊκή κατάσταση ώστε να γίνει δεκτικό στη δράση κάποιων πρωτεϊνών, γνωστών ως wnt, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των θυλάκων των τριχών στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Συγκεκριμένα η επούλωση ενεργοποιεί το γονίδιο wntκάτι που δεν περίμεναν οι ειδικοί ότι θα συνέβαινε σε ενηλίκους- δίνοντας σήμα στα βλαστικά κύτταρα του δέρματος να «τρέξουν» στην περιοχή και να δημιουργήσουν νέους θυλάκους.
Οταν μάλιστα οι ερευνητές αύξησαν την ποσότητα των συγκεκριμένων πρωτεϊνών είδαν ότι διπλασιάστηκε ο αριθμός των παραγόμενων θυλάκων, ενώ αντιθέτως όταν μπλοκαρίστηκε η δράση τους, τότε σταμάτησε και η δημιουργία νέων θυλάκων. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι ανοίγει ένα νέο «παράθυρο» φαρμακευτικής έρευνας για τους ειδικούς με στόχο την ανάπτυξη φαρμάκων τα οποία θα επηρεάζουν την παραγωγή των πρωτεϊνών wnt. Βέβαια, θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι η λύση για τη φαλάκρα θα ήταν ο «αυτοτραυματισμός» της κεφαλής ώστε μαζί με την επούλωση του τραύματος να εμφανίζεται ξανά τριχοφυΐα. Ο δρ Κωτσαρέλης αποθαρρύνει όμως όσους θα σκέφτονταν κάτι τέτοιο, τονίζοντας ότι δεν θα είχε σημαντική επίδραση στην αντιμετώπιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας. «Χρειάζεται να βρούμε άλλον τρόπο για τη δημιουργία μεγάλων,νέων θυλάκων τριχών.Πάντως ένας παράγοντας που θα προάγει την παραγωγή των wnt φαίνεται να αποτελεί σημαντικό υποψήφιο». Ενθαρρυντικές δοκιμές
Ο απώτερος στόχος είναι βέβαια η έρευνα του Κωτσαρέλη και της ομάδας του να οδηγήσει στην πράξη σε μια θεραπεία για τη φαλάκρα. Οπως ανέφερε στο «Βήμα» ο συνεργάτης του έλληνα καθηγητή, Ντέιβιντ Στάινμπεργκ , υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας Follica, οι προκλινικές δοκιμές που αφορούν αυτή τη στιγμή διαφορετικά είδη ζώων είναι άκρως ενθαρρυντικές. «Σκοπός μας είναι όλη αυτή η μελέτη να δώσει ένα εμπορικά βιώσιμο προϊόν, μια θεραπεία. Σχεδιάζουμε να περάσουμε στις δοκιμές σε ανθρώπους σε έναν χρόνο». Και ο Στάινμπεργκ σημείωσε ότι η μελέτη του Κωτσαρέλη ανοίγει τον δρόμο για την εκμετάλλευση ενός «εμβρυϊκού μονοπατιού στους ενηλίκους». Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι πιθανές εφαρμογές της νέας μελέτης είναι πιθανό να αφορούν και άλλες καταστάσεις πέραν της φαλάκρας, στις οποίες εμφανίζεται διαταραχή των θυλάκων του δέρματος, όπως είναι η ακμή, ασθένειες του δέρματος στο κρανίο, καθώς και η υπέρμετρη τριχοφυΐα.
Η νέα αυτή ανακάλυψη, η οποία δημοσιεύεται στο σημερινό τεύχος της επιθεώρησης «Νature», είναι πιθανό να οδηγήσει σε μελλοντική ριζική θεραπεία για τη φαλάκρα και βέβαια να αποδειχθεί μια νέα φλέβα χρυσού για τους ανθρώπους που θα την αναπτύξουν.
Είναι μάλιστα πιθανό κάτι τέτοιο να μην αργήσει πολύ. Οπως ανέφερε ο δρ Κωτσαρέλης Dr George Cotsarelis στο «Βήμα», η ανακάλυψή του βρίσκεται ήδη σε στάδιο προκλινικών δοκιμών (διεξάγονται από την εταιρεία Follica Ιnc., της οποίας ο έλληνας καθηγητής είναι συνιδρυτής) και αν όλα πάνε καλά οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους αναμένεται να ξεκινήσουν σε.....
...ένα έτος.
«Ξύπνησαν» τα γονίδια
Τι επέτυχαν όμως οι ερευνητές; «Ξύπνησαν» ορισμένα γονίδια τα οποία είναι ενεργά μόνο στο αναπτυσσόμενο έμβρυο και με τον τρόπο αυτόν ενεργοποίησαν τα κύτταρα του δέρματος ώστε να αναπτύξουν νέους θυλάκους των τριχών- δίνοντας έτσι υπόσχεση ότι κάποια ημέρα ένα κρανίο... «καθρέφτης» μπορεί να διαθέτει ξανά πλούσια κώμη.
Ο κ. Κωτσαρέλης εξήγησε στο «Βήμα» ότι εδώ και 50 χρόνια υπήρχαν κάποια άρθρα και κάποιες αναφορές σχετικά με αναγέννηση θυλάκων των τριχών σε ζώαμάλιστα ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν από δεκαετίες ανέφερε αναγέννηση θυλάκων στους ανθρώπους. Ωστόσο η συγκεκριμένη ιδέα εγκαταλείφθηκε έκτοτε και οι επιστήμονες πίστευαν ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να συμβεί στην ενήλικη ζωή. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του έφθασαν σε αυτή την ανακάλυψη, η οποία ουσιαστικώς επιβεβαιώνει τις απόψεις που είχαν εκφραστεί πριν από μισόν αιώνα, κατά τύχη - πολύ συχνό φαινόμενο στον τομέα της ιατρικής έρευνας. «Μελετούσαμε σε ποντίκια τη διαδικασία της επούλωσης τραυμάτων και συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο τα βλαστικά κύτταρα των θυλάκων των τριχών συνεισφέρουν σε αυτήν. Παρατηρήσαμε όμως ότι κατά τη διάρκεια της επούλωσης στα πειραματόζωα εμφανιζόταν και τριχοφυΐα στην περιοχή». Εχοντας στα χέρια τους τα νέα «όπλα» της επιστήμης- αυτά που δεν διέθεταν οι ερευνητές πριν από 50 χρόνια για να αποδείξουν την υπόθεσή τους- οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας χρησιμοποίησαν μοριακούς δείκτες προκειμένου να αποκαλύψουν τη «ρίζα» αυτής της ανατρεπτικής αποκάλυψης. Είδαν ότι η επούλωση του τραύματος επιτρέπει στο δέρμα να επανέλθει σε μια εμβρυϊκή κατάσταση ώστε να γίνει δεκτικό στη δράση κάποιων πρωτεϊνών, γνωστών ως wnt, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των θυλάκων των τριχών στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Συγκεκριμένα η επούλωση ενεργοποιεί το γονίδιο wntκάτι που δεν περίμεναν οι ειδικοί ότι θα συνέβαινε σε ενηλίκους- δίνοντας σήμα στα βλαστικά κύτταρα του δέρματος να «τρέξουν» στην περιοχή και να δημιουργήσουν νέους θυλάκους.
Οταν μάλιστα οι ερευνητές αύξησαν την ποσότητα των συγκεκριμένων πρωτεϊνών είδαν ότι διπλασιάστηκε ο αριθμός των παραγόμενων θυλάκων, ενώ αντιθέτως όταν μπλοκαρίστηκε η δράση τους, τότε σταμάτησε και η δημιουργία νέων θυλάκων. Το γεγονός αυτό μαρτυρεί ότι ανοίγει ένα νέο «παράθυρο» φαρμακευτικής έρευνας για τους ειδικούς με στόχο την ανάπτυξη φαρμάκων τα οποία θα επηρεάζουν την παραγωγή των πρωτεϊνών wnt. Βέβαια, θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι η λύση για τη φαλάκρα θα ήταν ο «αυτοτραυματισμός» της κεφαλής ώστε μαζί με την επούλωση του τραύματος να εμφανίζεται ξανά τριχοφυΐα. Ο δρ Κωτσαρέλης αποθαρρύνει όμως όσους θα σκέφτονταν κάτι τέτοιο, τονίζοντας ότι δεν θα είχε σημαντική επίδραση στην αντιμετώπιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας. «Χρειάζεται να βρούμε άλλον τρόπο για τη δημιουργία μεγάλων,νέων θυλάκων τριχών.Πάντως ένας παράγοντας που θα προάγει την παραγωγή των wnt φαίνεται να αποτελεί σημαντικό υποψήφιο». Ενθαρρυντικές δοκιμές
Ο απώτερος στόχος είναι βέβαια η έρευνα του Κωτσαρέλη και της ομάδας του να οδηγήσει στην πράξη σε μια θεραπεία για τη φαλάκρα. Οπως ανέφερε στο «Βήμα» ο συνεργάτης του έλληνα καθηγητή, Ντέιβιντ Στάινμπεργκ , υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας Follica, οι προκλινικές δοκιμές που αφορούν αυτή τη στιγμή διαφορετικά είδη ζώων είναι άκρως ενθαρρυντικές. «Σκοπός μας είναι όλη αυτή η μελέτη να δώσει ένα εμπορικά βιώσιμο προϊόν, μια θεραπεία. Σχεδιάζουμε να περάσουμε στις δοκιμές σε ανθρώπους σε έναν χρόνο». Και ο Στάινμπεργκ σημείωσε ότι η μελέτη του Κωτσαρέλη ανοίγει τον δρόμο για την εκμετάλλευση ενός «εμβρυϊκού μονοπατιού στους ενηλίκους». Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι πιθανές εφαρμογές της νέας μελέτης είναι πιθανό να αφορούν και άλλες καταστάσεις πέραν της φαλάκρας, στις οποίες εμφανίζεται διαταραχή των θυλάκων του δέρματος, όπως είναι η ακμή, ασθένειες του δέρματος στο κρανίο, καθώς και η υπέρμετρη τριχοφυΐα.
